Sanal Zorbalık Nedir?
Sanal zorbalık, bilgi ve iletişim teknolojileri ile internetin yaygınlaşması sonucu ortaya çıkmış ve hayatımıza girmiştir. Basit bir anlatımla, hakaret, alay, aşağılama gibi kötü amaçlı eylemlerin sanal ortamda gerçekleşmesidir. Sanal Zorbalık Nedir? başlıklı bu yazımızda sanal zorbalık ve ondan korunma ile ilgili detayları sizlerle paylaşacağız.
Gerçek hayatta kendi kişiliğimiz ve eylemlerimizle yer alırız. Fakat bilgisayar ve internetin gelişimi ile insanlar bazı davranışları daha kolay ve düşünmeden yapar hale gelmişlerdir. Bu kişiler, kimi zaman kimliklerini gizleme yoluna giderek, kimi zaman da gizlemeden bir kişiyi hedef alıp ona zorbalık yapabilmektedirler. Bu eylemleri hakaret etme, alay konusu etme, küfür etme, tehdit etme, hedef kişinin utanç duyacağı bir bilgisini ya da fotoğraf/videosunu yayınlama gibi eylemler olarak açıklayabiliriz.
Sanal Zorbalık Nedir?
Bilgi ve iletişim teknolojileri araçları üzerinden başka bir kişinin sürekli ve tekrar tekrar hedef alınıp, üzgün, kızgın ya da korku dolu hissetmesine neden olmaktır.
Sanal zorbalık vakaları tüm dünyada sıklıkla karşılaşılır hale gelmiştir. Maalesef maruz kalan kişinin kendi hayatına son vermesi gibi sonuçlar doğuracak kadar da ileri gidebilmektedir. Sanal zorbalık sadece çocukların etkilendiği bir durum değildir. Büyükler de sanal zorbalık mağduru olabilirler.
Sanal Zorbalık Örnekleri Nelerdir?
- Sosyal medya veya mesajlaşma programları ile kişiye küfür/tehdit/aşağılama içeren mesajlar göndermek
- Bir kişinin utanabileceği bir fotoğrafı ya da videosunu sosyal medya üzerinden paylaşmak
- Bir kişi hakkında asılsız dedikodular yaymak
- Bir dijital oyunda kişiyi sürekli olarak hedef alıp aşağılamak/küfür etmek
- Bir kişinin bir özel durumunu ya da engelini alay konusu yapmak
- Bir kişiyi korkutucu mesajlar atmak/paylaşmak
Sanal Zorbalık Nasıl Ayırt Edilir?
Sanal zorbalık yapan kişi bunu kasten yapar ve bu eylemini sürekli tekrar eder. Sanal zorbalığın en önemli ayırt ediciliği sürekli ve sürekli, tüm uyarılara rağmen devam etmesidir.
Sanal Zorbalığın Kişi Üzerindeki Etkileri Nelerdir?
Mağdur kişi bunu ailesine hemen söylemeyebilir ve bunu gizleyebilir. Belirli başlı etkileri/belirtiler şunlardır.
- Telefon veya internet kullanımından sonra gelen mutsuzluk, asabiyet
- Aile, arkadaş bağlarında kopukluk
- Okula gitmekte isteksizlik
- Gruplarla daha az etkileşimde bulunmak
- Davranış ve/veya uyku bozuklukları
- Bir mesaj ya da e-posta geldiğinde ani tedirginlikler, korkular yaşamak
Sanal Zorbalığa Maruz Kalınan Bir Durumda Ne Yapılmamalıdır?
Sanal zorbalık ciddi bir durumdur. Buna maruz kaldığını gördüğünüz bir çocuğunuz ya da yakınınız var ise, “Sen de ona benzerini yap, cevabını ver” gibi bir yaklaşımla yaklaşılmamalıdır. Bu işleri daha da karıştırır ve haklı durumdan haksız konuma geçilmesine neden olur. Ayrıca sanal zorbalığa maruz kalan kişi, bu olayı normalleştirip, herkese yapılabilecek türden bir davranış olarak görebilir. Bu nedenle, sanal zorbalık yapan kişiye aynı türden ve onun tarzında cevaplar verilmemelidir.
Benzer şekilde, sanal zorbalığa maruz kalan kişiye, “Boşver, görmezden gel” gibi bir yaklaşımda da bulunulmamalıdır. Bu zorbalık, mağduru zaten psikolojik olarak etkileyen önemli bir olaydır. Sizin onu ve içinde bulunduğu durumu önemsemediğinizi ve onu anlamadığınızı düşünmemelidir.
Sanal Zorbalığa Maruz Kalınan Bir Durumda Ne Yapılmalıdır?
Zorbayı engelleyin: Birçok uygulama buna izin vermektedir. Zorbalık yapan kişi internetteki diğer ortak alanlarda da engellenmelidir.
Teknolojiye olan erişime bir süre kısıtlama getirin: Olay soğuyana kadar biraz uzak kalmak faydalı olacaktır. Kişi, internete evin ortak kullanım alanında bağlanmalıdır. Odasında ya da başka bir özel alanda bu cihazları kullanmaması gerekir.
Destek Olun ve Profesyonellerden Destek Alın: Okul rehber öğretmeninden ya da bir psikolog/terapistten destek alınabilir.
Gerekirse Suç Duyurusunda Bulunun: Bir suç eyleminin bilgi ve iletişim teknolojileri araçları üzerinden gerçekleşiyor olması onun suç değerini azaltmamaktadır. Türk Ceza Kanunu’nda sanal zorbalık eyleminin karşılığı birçok madde ve hüküm bulunmaktadır. Bunlara Kişilerin Huzurunu Bozma, Hakaret ve Sövme, Tehdit, Eziyet, Haberleşmenin Gizliliğini İhlal, Özel Hayatın Gizliliğini İhlal, İntihara Yönlendirme gibi hükümler örnek verilebilir.
Sanal Zorbalık nedir? Başlıklı bu yazımızda Sanal Zorbalık kavramı hakkındaki farkındalığı arttırmaya yardımcı olmak istedik. Sağlıklı Bilgisayar Nasıl Kullanılır? başlıklı yazımızı da ziyaret edebilirsiniz.
Görüşmek üzere..