Donanım Nedir?

Bilgisayarı oluşturan iki temel unsur bulunmaktadır. Donanım ve Yazılım. Donanım ve yazılım bir etkileşim halindedir, birbirlerini tamamlarlar ve bilgisayar kavramı ortaya çıkar. Bu yazımızda Donanım Nedir? sorusunun cevabını verirken Yazılım Nedir? sorusuna da kısa bir cevap vereceğiz.

Donanım Nedir?

Fiziksel bir dünyada yaşamaktayız. Kullandığımız her araç gereç gibi bilgisayar da fiziksel bir nesnedir. Bilgisayarın fiziksel olarak dokunabildiğimiz, görebildiğimiz tüm somut parçalarına donanım denmektedir. Bilgisayarı oluşturan birçok donanım bulunmaktadır. Bunlardan bazıları bilgisayarın çalışması, işletim sisteminin yüklenmesi gibi temel fonksiyonlar için gerekli olan zorunlu bileşenlerdir. Bazı donanımlar ise isteğe bağlıdır ve ihtiyaç olduğunda kullanılırlar.

Bilgisayarın Temel Bileşenleri

Donanım nedir sorusuna cevap bulduk, peki bilgisayarın sorunsuz bir şekilde açılması için hangi donanımlar mutlaka bir arada olmalıdır?

Ana Kart

Bir işletmeyi ya da fabrikayı düşünün. Herkesin birbiri ile koordineli çalışmasını sağlayan, birbirleri ile iletişimini kuran bir yönetici vardır. Bilgisayar donanımları arasında da bu yönetici rolünde olan anakarttır. Anakart tüm diğer donanımlar arasında bağlantıyı sağlayan karttır. Tüm donanımlar bir veri yolu ile anakarta mutlaka bağlıdır.

İşlemci

İşlemcinin tanımı basittir. Nasıl ki bir gözlükçü gözlük yapar, bir aşçı aş (yemek) yaparsa, işlemci de işlem yapar. İşlemci, bilgisayarın işlem yapan birimidir. Bizim bilgisayara verdiğimiz her komut bir işlem ihtiyacı doğurur. Bir hesaplama komutu veririz, bir dosyayı açma komutu veririz, bir oyunu açma ve oynama komutu veririz. Bu örnekleri siz de çoğaltabilirsiniz. İşte bütün bu komutlar bir işlem yapılmasını gerektirir ve işlemci işlem yaparak bize yanıt verir. Buradan da anlaşılacağı gibi bir bilgisayarın hızı işlemcinin hızı ile doğrudan bağlantılıdır.

Ram (Bellek)

Elinizde çözmeniz gereken 100 soruluk bir matematik testi olduğunu düşünün. (Biraz korkutucu bir giriş olduğunu tahmin edebiliyorum) Ve bu soruları çözerken soru kağıdını da temiz tutmanız gerekiyor. Sadece tek bir A4 kağıdı 100 soruyu çözerken yeterli olur mu yoksa elinizde daha fazla kağıt olmasını mı tercih ederdiniz? Tabii ki daha fazla kağıt olmasını tercih ederdik. Çünkü işlem yaparken tek bir kağıt hemen dolabilir ve soruları çözdükçe kağıtta boş yer bulmakta zorlanabiliriz. İşte bilgisayardaki RAM de bu elimizdeki A4 kağıdı görevini görmektedir. RAM, bilgisayarın işlem yaparken ihtiyaç duyduğu boş bellek ihtiyacını karşılar. Çalışırken daha fazla kağıda ihtiyaç duymamız gibi, bir bilgisayar da daha rahat çalışabilmek için daha fazla RAM ihtiyacı duyar. Bilgisayar kapandığında RAM üzerindeki geçici bilgileri silmektedir. Tekrar açıldığında ise temiz bir kağıt ile açılır benzetmesini yapabiliriz. Bilgisayarı yeniden başlattığımız zaman daha hızlı ve sorunsuz çalışmasının nedeni budur.

Sabit Disk

Bilgisayarımızda kendimize ait bilgileri depolayıp istediğimiz zaman erişebilmekteyiz. Fotoğraflarımızı bilgisayara aktarır, en sevdiğimiz müzikleri tekrar dinlemek üzere bilgisayarda tutarız. Bir dosya üzerinde değişiklik yapıp, dosyayı yeni haliyle saklamaya devam edebiliriz. Bütün bu işlemler sabit disk sayesinde olmaktadır. Sabit disk, bilgisayardaki bilgileri kalıcı olarak saklayan donanımdır.

Ekran ve Ekran Kartı

Bilgisayarın güç düğmesine bastığımızda bir işletim sistemi arayüzü bizi karşılar. İşte bilgisayar ile kullanıcı arasındaki arayüzü gördüğümüz donanım ekran (monitör)dür. Ekrana gönderilecek olan görüntüyü işleyen ve ekrana gönderen bilgisayar donanımı ise ekran kartıdır. Gelişmiş bir oyun ya da 3 boyutlu tasarım programları görüntüdeki her bir detayın kusursuzca işlenmesi için güçlü bir ekran kartına ihtiyaç duyar.

Ses Kartı

Bilgisayarın ses işleyen ve hoparlöre (ya da kulaklığa) gönderen donanımıdır.

Kasa

Yukarıda saydığımız donanımları içinde bir arada tutan donanımdır.

Ağ Kartı (Ethernet Kartı veya Kablosuz Ağ Kartı)

Bilgisayar ağları, ağa bağlı her cihazın aynı dili kullandığı bir ortamdır. Ağ kartı, bir bilgisayarın ağa bağlanabilmesi için ihtiyaç duyduğu donanımdır. Ağa kablolu bağlanabilmek için ethernet kartına ya da kablosuz (wireless) bağlanabilmek için de bir kablosuz ağ kartına ihtiyaç vardır.

Klavye

Klavye ise harf, sayı ve diğer birkaç fonksiyon tuşları üzerinden bilgisayara komut verebildiğimiz ve bilgi girişi yapabildiğimiz bir donanımdır.

Fare

Arayüzdeki imlecini hareket ettirip tıklama işlemi veya yan menüleri açmak gibi işlemleri yapmamızı sağlayan donanımdır.

Yazıcı

Bilgisayardaki bir belge ya da resmi kağıt üzerine basabilme yeteneği olan donanımdır.

Hoparlör, Kulaklık

Bilgisayarın ses kartından gelen sesi fiziksel olarak oluşturan donanımdır.

Not:

Bazı anakart modelleri kendi içerisinde ekran kartını ve çoğunlukla da ses kartını barındırabilmektedir. Böyle bir anakart satın aldığınızda harici bir ekran kartı almanıza gerek kalmaz ve anakartın üzerindeki ekran kartını kullanabilirsiniz. Bu tür donanım bileşenleri onboard (tümleşik) ifadesi ile özellikler kısmında belirtilir. Yine aynı şekilde neredeyse her anakart tümleşik bir ses kartına da sahiptir.

Yazılım Nedir?

Şimdi şunu hayal edin! Tüm donanımlarınızı eksiksiz birleştirdiniz, en güçlü donanıma sahipsiniz. Fakat bilgisayarın açılış düğmesine bastığınızda karşınıza hiçbir şey gelmiyor. Bu bilgisayarın bir ağaç kütüğünden farkı olur muydu? Bilgisayarın açılması ve bize bir kullanım alanı sunması gerekir. Yani bilgisayarın çalışması gerekir. İşte bilgisayarın çalışan kısmına biz yazılım demekteyiz. Bilgisayarda işlem yapmamızı sağlayan, çalışan tüm programlara yazılım denmektedir.

Bu yazımızda donanım nedir sorusuna cevap vermeye çalıştık. Bir sonraki yazımız Yazılım Nedir? olacak. Ayrıca diğer yazımız olan Bilişim Teknolojilerinin Kullanıldığı Alanlar yazısını da mutlaka okumalısınız.

Görüşmek üzere..